Những loài thực phẩm được sử dụng trong bữa ăn, trong các món ăn vặt tại Việt Nam hết sức đa dạng và phong phú. Nếu kể đến những loại thực phẩm có nhiều tinh bột, chúng ta có thể kể đến sắn dây, cây được trồng ở nhiều nơi tại nước ta. Ngoài sử dụng để làm thực phẩm ra thì sắn dây còn được sử dụng để làm một số loại thuốc, món ăn thuốc chữa được nhiều bệnh. Sau đây, hãy cùng wetstur.com tìm hiểu ngay về các bài thuốc từ sắn dây mà bạn nên thuốc trong bài viết bên dưới nhé.
Tìm hiểu về cách sơ chế của sắn dây để làm thuốc
Sắn dây là loài cây dây leo thuộc họ đậu, được trồng ở nhiều nơi ở nước ta để làm thực phẩm và làm thuốc. Hầu hết các bộ phận của cây sắn dây đều được sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Bộ phận dùng tốt nhất là rễ (hoặc củ sắn dây) được thu hoạch vào mùa đông, xuân. Củ sắn dây được đào lên và rửa sạch đất cát, bỏ lớp vỏ ngoài, cắt khúc hoặc thái lát, sau đó phơi hoặc sấy khô, Đông y gọi là cát căn.
Rễ đào về rửa sạch, loại bỏ rễ con và chế biến ngay, không nên để quá 3 ngày, để lâu nữa sẽ bị thối hỏng. Sắn dây không chỉ là thực phẩm thanh nhiệt giải khát trong ngày hè mà còn là vị thuốc hay trị nhiều bệnh. Hoa sắn dây gọi là cát hoa có vị ngọt, tính bình. Có tác dụng giải ngộ độc rượu, chữa phiền khát, tràng phong hạ huyết (đại tiện ra máu). Bột sắn dây pha uống sống hay nấu chín làm nước giải khát trị sốt nóng, nhức đầu, mẩn ngứa, mụn nhọt, rôm sảy, kiết lỵ ra máu.
Về thành phần dinh dưỡng, sắn dây có flavonoids (daizein, puerarin, formononetin,…); triterpenoids (sophoradiol, soyasapogenol…) và các hợp chất carbohydrate (tinh bột 10 – 14%, mannitol, pinitol) miroessterol, succinic acid, allantoin.
Những công dụng tuyệt vời của sắn dây theo Đông y
Theo Đông y, sắn dây vị ngọt, cay, tính bình; vào các kinh tỳ và vị. Tác dụng giải biểu thanh nhiệt, giải cơ thấu chẩn chỉ khát, sinh tân chỉ tả. Trị cảm sốt đau đầu, đau cứng vùng đầu cổ vai, sốt nóng khát nước, lỵ, tiêu chảy, ban sởi mọc chậm không đều. Ngày dùng 6 – 16g; bằng cách nấu luộc, chưng hầm, vắt lấy nước. Sau đây là một số thực đơn chữa bệnh có sắn dây.
Những bài thuốc cho tác dụng tốt cho sức khỏe từ sắn dây
- Song cát thang: khổ qua tươi 150 – 200g, cát căn tươi 150 – 200g. Tất cả rửa sạch thái lát, sắc hoặc hãm uống. Ngày uống 1 lần, đợt 2 – 3 ngày. Dùng tốt cho người bị cảm mạo phong nhiệt; biểu hiện đau đầu sốt nóng vã mồ hôi, tắc ngạt mũi, đau sưng họng, viêm khí phế quản, ho có đờm vàng, các trường hợp sốt xuất huyết (mới sốt nóng hay đã có xuất huyết dưới da và niêm mạc).
- Cháo sắn dây gạo tẻ: bột sắn dây 30g, gạo tẻ 50g. Gạo ngâm nước 1 đêm, đem nấu cháo cùng với bột sắn, thêm chút muối hoặc đường để ăn. Món này rất tốt cho người tăng huyết áp, bệnh mạch vành, đái tháo đường typ II, tiêu chảy mạn tính do tỳ hư. Ngoài ra còn làm thức ăn giải nhiệt giải khát mùa hè.
- Cháo sắn dây gạo tẻ không chì giải nhiệt giải khát, mà còn rất tốt cho người tăng huyết áp, bệnh mạch vành, đái tháo đường typ II, tiêu chảy mạn tính do tỳ hư.
- Nước ép sắn dây ngó sen: sắn dây tươi, ngó sen liều lượng như nhau, ép nước uống. Dùng tốt cho người bị xuất huyết dưới da, rong kinh rong huyết, chảy máu chân răng, tiểu ra máu, đại tiện ra máu.
- Nước rau má sắn dây: rau má tươi 20 -30g, bột sắn 10g. Rau má rửa sạch, giã nát, thêm 150 – 200ml nước sôi, để nguội gạn lấy nước; hòa bột sắn, thêm đường vừa uống. Làm nước giải khát. Trị sốt nóng, nhức đầu, mẩn ngứa, mụn nhọt rôm sảy, kiết lỵ ra máu.
Ai không nên dùng bột sắn dây
– Với những người mắc chứng dương khí hư có biểu hiện:
- Đại tiện lỏng, thường xuyên có cảm giác bụng đầy trướng, miệng nhạt, lưỡi ít rêu trắng mỏng.
- Chân tay thường xuyên bị lạnh
- Không có cảm giác khát nước
– Đối tượng trẻ em không nên uống bột sắn dây dưới dạng sống. Bột sắn dây có tính hàn giúp thanh nhiệt tuy nhiên nếu trẻ không bị nhiệt dùng bột sắn dây sống dễ bị tiêu chảy, đau bụng. Đối với trẻ nhỏ nên đun chín bột sắn để giảm bớt tính lạnh, an toàn hơn với trẻ.
– Phụ nữ có thai bị động thai, dọa sảy… không nên dùng bột sắn dây.
