Bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ em là một dị tật nguy hiểm. Có thể nói đây là dị tật rất phổ biến ở học sinh tiểu học. Hầu hết các trường hợp cong vẹo cột sống đều nhẹ, nhưng một số trẻ sẽ nặng hơn theo độ tuổi. Tình trạng cong vẹo cột sống nặng có thể gây tàn tật cho trẻ, giảm thể tích khoang ngực, ảnh hưởng xấu đến chức năng hô hấp. Vì vậy, trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ các biện pháp hữu ích giúp trẻ không bị cong vẹo cột sống. Đây đều là những kiến thức phòng ngừa bệnh ở trẻ vô cùng quan trọng.
Cong vẹo cột sống ở trẻ em
Cong vẹo cột sống là tình trạng cong của cột sống sang phía bên của trục cơ thể, vẹo của các thân đốt sống theo trục của mặt phẳng ngang. Cong vẹo cột sống có thể xảy ra đơn thuần hoặc phối hợp với những biến dạng khác của cột sống như gù ở vùng ngực, hay ưỡn ở vùng thắt lưng.
Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh tật ở lứa tuổi học đường hiện nay vẫn còn cao, trong đó bệnh cong vẹo cột sống chiếm gần 30%, nhất là ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Theo thống kê, vẹo cột sống chiếm khoảng 1- 4% dân số, thường gặp ở nữ nhiều hơn nam và ảnh hưởng nhiều đến trẻ em từ 10-18 tuổi.
Cong vẹo cột sống học đường đang là vấn đề mà nhiều phụ huynh quan tâm. Do tỷ lệ mắc chiếm 5% dân số, trong đó 2% cần được điều trị. Khoảng 80% bệnh nhân bị cong vẹo cột sống không rõ nguyên nhân. Một số nguyên nhân dẫn tới cong vẹo cột sống như:
- Cong vẹo cột sống bẩm sinh
- Chấn thương cột sống
- Bệnh về cơ: loạn dưỡng cơ, thoái hóa cơ tủy, nhược cơ,…
- Bệnh hệ thần kinh: bại não, u xơ thần kinh, bệnh tủy sống, viêm đa rễ thần kinh,…
- Tư thế ngồi học sai cách
- Chiều dài hai chân không đều nhau
Nguyên nhân gây bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ
Nguyên nhân dẫn đến vẹo cột sống khá nhiều. Có ý kiến cho rằng ngày nay tỷ lệ trẻ bị vẹo cột sống gia tăng là do trẻ mang cặp sách khá nặng. Tuy nhiên, điều này không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến nguy cơ vẹo cột sống.
Ở độ tuổi trẻ đến trường việc ngồi sai tư thế cũng là lý do trọng yếu khiến trẻ mắc dị tật này. Tư thế thường thấy nhất là ngồi lệch nghiêng một bên, ngồi vẹo người đi. Lâu dần cột sống thay đổi cho thích hợp với dáng ngồi của trẻ; dẫn đến tình trạng lệch, vẹo. Tương tự, nguyên nhân tiếp theo là do bàn ghế không hợp lứa tuổi trẻ cũng có ảnh hưởng tương tự. Trẻ ngồi học không thoải mái, không có điểm tì, tựa hợp lý sẽ rất dễ bị vẹo cột sống. Môi trường phòng học của trẻ thiếu sáng hoặc bảng đen bị chói cũng ảnh hưởng đến cột sống trẻ.
Đặc biệt, một nguyên nhân gián tiếp khiến không ít bậc phụ huynh giật mình. Đó là trẻ ít vận động, thích xem tivi, chơi máy tính… cũng dễ bị cong vẹo cột sống. Hơn nữa tình hình dịch bệnh COVID-19 hiện nay; trẻ nghỉ học dài ngày nên việc sử dụng các thiết bị điện tử. Như xem tivi, chơi máy tính, điện thoại… nhiều hơn, thường có tư thế ngồi sai.
Bên cạnh đó việc thiếu vận động, vui chơi ngoài trời hay tập thể thao còn gây căng thẳng thần kinh, quá tải cho hệ cơ xương. Nếu kéo dài điều này, cột sống cũng dễ bị cong vẹo.
Cách ngăn ngừa bệnh
Một số lưu ý nhỏ
Để phòng cho trẻ không bị cong vẹo cột sống, cha mẹ không chỉ chăm sóc bé ở tuổi học đường mà cần chú ý bé từ khi mới sinh. Việc đầu tiên là theo dõi và cho bé khám định kỳ để được tiêm chủng lao và bại liệt. Những bệnh vốn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống bé khi lớn lên.
Ngoài việc không để trẻ mang nặng, xách nặng, lao động sớm… thì trong độ tuổi đi học cần chuẩn bị cho bé một góc học tập có đủ ánh sáng với bàn ghế phù hợp lứa tuổi.
Giữ tư thế đúng, khoa học trong mọi hoạt động
Tuyệt đối không để bé nằm lăn ra sàn học. Hoặc ngồi gù lưng trên chiếc bàn thấp không đúng tư thế. Hoặc tận dụng bàn học từ thời lớp 1 đến khi bé lớn hơn vẫn dùng.
Trẻ ngồi học cha mẹ phải luôn nhắc bé giữ tư thế ngay ngắn, không vẹo đầu, xoay vặn người, ngồi lệch… dù thoải mái theo ý bé nhưng sẽ gây tác hại lớn đến cột sống sau này.
Ngoài ra, thay vì bé dùng loại cặp xách một bên gây lệch người thì cho bé mang ba lô đeo sau lưng với hai quai bản rộng, lót mút đệm để phân tán lực tốt hơn. Hoặc cũng có thể dùng loại ba lô có bánh xe để bé đỡ phải mang vác. Chỉ cho con đeo cặp những lúc cần thiết với sách vở thiết yếu nhất. Hạn chế thời gian đeo vác nặng lâu… dễ gây cong vẹo cột sống.
Bên cạnh đó, cho trẻ có thời gian vận động thể dục thể thao, chơi đùa ngoài trời; giúp cho cột sống cơ thể mềm dẻo. Thời gian dịch bệnh nghỉ tại nhà thì tập thể dục vẫn phải được duy trì. Có thể nhờ bé giúp mẹ làm các việc vặt như tham gia việc dọn nhà, lau bàn ghế, phụ làm việc vặt… để hạn chế bé xem ti vi, điện thoại, máy tính… giúp bé vận động nâng cao sức khỏe, thể trạng.
Chế độ dinh dưỡng phòng bệnh cong vẹo cột sống
Việc ăn uống đủ các chất dinh dưỡng cũng vô cùng quan trọng cho sức khỏe cũng như hệ xương khớp. Hằng ngày cho bé ăn bổ sung các thực phẩm giầu canxi, cũng như các vitamin cần thiết …
Ở lứa tuổi học đường, xương trẻ vẫn còn mềm dẻo nên khi có vấn đề vẫn còn khắc phục được. Vì thế, cũng nên cho trẻ khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện ra tật cong vẹo cột sống nếu có và khắc phục, chữa trị ngay. Nếu không khi lớn việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.
